Anksiyete Kişinin İşlevselliğine Bozuyorsa Dikkat

Anksiyete kişinin fonksiyonelliğini bozuyorsa tedbir alınmalı! Uzmanlar, belirli seviyedeki anksiyetenin kişiyi motive edebildiğini tabir ediyor.

Kaygının her vakit olumsuz bir his olmadığını belirten uzmanlar muhakkak seviyedeki anksiyetenin kişiyi motive edebildiğini söylüyor.

Anksiyetenin kişinin fonksiyonelliğini bozmaya başladığında tedbir alınması gerektiğini vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, “Kaygıyı anlamaya çalışırken öncelikle tasanın kaynağındaki kanıyı fark etmek, ayırt etmek çok büyük değer taşıyor.” dedi. ‘Düşünmemeye çalış’ üzere telkinlerin ise bireyde yetersizlik hislerini artırabileceğini aktaran Gökpınar, telaş ile baş etmede fizikî aktiviteler, dikkat dağıtıcı etkinlikler ve niyet farkındalığının tesirli usuller olduğuna dikkat çekti.  Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, anksiyete, anksiyete ile baş etme yolları ve tedavi seçenekleri hakkında bilgi verdi.

Belli seviyedeki anksiyete motive edici olabilir…

Anksiyetenin çoklukla olumsuz olarak algılanan bir durum olduğunu lisana getiren Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, “Ancak bu olumsuz yaşantılarla, hislerle bir arada vakit zaman bizim için aslında gözetici, bizi bir şeylere tedbir almaya bir nevi yönlendiren bir his.” dedi.

Sınav korkusu yaşayan bir kişinin derdinin aşikâr bir seviyede kalmasının kişiyi motive ederek imtihana çalışmak için daha fazla vakit ayırmasını sağladığını söz eden Gökpınar, “Anksiyete kişinin fonksiyonelliğini bozduğu noktada tedbir alınması gerekir. Dert artık o seviyesi aştığında, çalışmaya yönlendirici değil, tam aykırısı konsantrasyonu, odaklanmayı, çalışmayı zorlaştıracak bir noktaya gelir. Bu üzere durumlarda anksiyeteyi denetim etme, anksiyete ile baş etme yollarının ehemmiyet kazanıyor.” halinde konuştu.

Kaygının kaynağındaki kanıyı fark etmek büyük ehemmiyet taşıyor

Kişilerin çoklukla fonksiyonellikleri bozulmaya başladığında tedavi arayışı içinde olduklarını kaydeden Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, “Kişi bir şeylere karşı kaygı yaşama şikayeti ile bizlere başvurabiliyor. Burada kıymetli olan, kişinin yaşanan olaya karşı olan fikirleri, yani kişiyi asıl olarak kaygılandıran fikir. Kişi asansöre binerken dert yaşıyorsa, asansörün kendisi mi, asansörü görmek mi, yoksa ‘ya asansörde kalırsam, ya çıkamazsam, ya birisi gelip beni kurtaramazsa’ üzere o ana ya da o olaya atfettiği kanıların ayırt edilmesi gerekiyor.” dedi.

Kişilerin spesifik bir olayı örnek göstererek yardım istemesinin altında, farklı durumlar bulunabileceğine dikkat çeken Gökpınar, şöyle devam etti:

“Neden, imtihan tasası olabilir, rastgele bir duruma karşı anksiyete yahut toplumsal anksiyete olabilir. Örneğin, tasası nedeniyle okulda sunum yapamadığını söyleyen birinde kaygılandığı asıl şeyin ne olduğunu anlamaya çalışırız. İstediği kadar düzgün performans sergileyememesi ya da tahminen rezil olma telaşı, ‘bildiklerimi aktaramayacağım, herkes benim yetersiz olduğumu düşünecek’ üzere birtakım algılar, niyetler ortaya çıkabiliyor. Tam bu noktada, olayı ve kanıyı ayırt etmek ve o fikrin farkına varabilmek çok büyük kıymet taşıyor. Zira şunu biliyoruz ki o kanılar aslında bizim hislerimizi oluşturuyor. O hisler da bizim sonraki davranışlarımıza ya da o anki davranışlarımıza istikamet veriyor. Hasebiyle korkuyu anlamaya çalışırken öncelikle korkunun kaynağındaki kanıyı fark etmek, ayırt etmek çok büyük değer taşıyor.”

Telkinler şahısların yetersizlik hislerini pekiştirebilir! 

Kaygıyı azaltmak için kitap okumak, bir şeyler izlemek üzere dikkat odağını değiştirecek aktiviteler ile küçük antrenmanlar yapmanın önerilebildiğini kaydeden Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, “Elbette fizikî aktivite genel olarak tasa ile baş etmede epeyce tesirli formüllerden biri.” dedi.

Düşünceyi yönlendirmenin ve fark etmenin değerini yineleyen Gökpınar, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Şunu da unutmamak lazım ki düşünmemeye çalışmak çok tesirli bir metot değil. Zira bir şeyi düşünmemeye çalıştığınız vakit zati hâli hazırda düşünüyor oluyorsunuz. Danışanlar da çoklukla etraflarından duydukları bu usul telkinlerden yakınırlar. ‘Düşünmemeye çalış’ yahut ‘bunda kaygılanacak ne var, o denli düşünme’ üzere telaffuzlar, tam aykırısı yeterli hissettirmek yerine vakit zaman bireylerin yetersizlik hislerini da pekiştirebilir. Zira düşünmemek o anda kişinin elinde olan bir sistem değil. Kişinin niyetlerinin davranışa dönmesi ya da kaçınmalara dönmesinin engellenmesi kıymetlidir. Münasebetiyle bu tip durumlarda aile ve yakın etrafın telkinlerden mümkün olduğunca uzak durup, dert yaşayan kişiyi anlamaya dinlemeye yönelmesi tavsiye edilir” (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)