Yenidoğan İşitme Taraması

Yenidoğan işitme taraması hakkında bilgi veren KBB Uzmanı Prof.Dr. Kadir Serkan Orhan, yenidoğan işitme kayıpları ve tedavi usulleri hakkında bilgi verdi.

Günümüzde her yeni doğan 1000 bebekten yaklaşık 2 ile 3’ü işitme kaybı ile dünyaya geliyor. Bu oran, ağır bakımda kalan bebeklerde daha da yükselebiliyor. Erken devirde fark edilmeyen işitme kaybı; konuşma, lisan gelişimi, toplumsal marifetler ve akademik muvaffakiyet üzerinde kalıcı tesirlere yol açabiliyor. Bu nedenle yenidoğan işitme taraması, sağlıklı bir gelecek için atılacak birinci adımlardan biri olarak öne çıkıyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Kulak Burun Boğaz Bölümü’nden Prof. Dr. Kadir Serkan Orhan, yenidoğan bebeklerde görülen işitme kayıpları ve tedavi formülleri hakkında ayrıntılı bilgi verdi.

İşitme testinden geçemeyen bebeklerin testi tekrarlanmalı

Bebeklerin işitme kaybı ekseriyetle dışarıdan fark edilememektedir. Bebek, erken periyotta yansılar verse bile bu aldatıcı olabilmektedir. Yenidoğan işitme taraması, 2004 yılından itibaren ülkemizde Sağlık Bakanlığı kontrolünde her doğan bebeğe mecburî olarak yapılmaktadır. Bebeğin doğduğu birinci günlerde yapılan ağrısız ve yalnızca birkaç dakikalık kolay bir testle işitme kaybını erken saptamak mümkündür. Bebeğin kulağının dış kısmının içine yumuşak uçlu bir alet konulduktan sonra, buradan kulağa ”klik” sesleri gönderilmektedir. Kulak bu sesi işittiği vakit kulağın iç kısmı (koklea) yankı yapmakta ve sıhhat profesyoneli bilgisayar aracılığıyla, bebeğin kulağının sese nasıl karşılık verdiğini inceleyebilmektedir. Yenidoğanlarda doğumdan sonra yapılacak tarama testlerinde (OAE, Otomatik ABR) başarısızlık kelam konusu olursa 2 hafta sonra tekrarlanmalıdır. Başarısızlık tekrar ederse Klinik ABR testi ile işitme kaybı olup olmadığı araştırılmalıdır.

Anne babaların işitme testinin sonuçlarını takip etmesi önemli!

İşitme tarama testi, çocukların ilerleyen yıllarda yaşıtları ile tıpkı seviyede gelişim göstermeleri için büyük kıymet taşımaktadır. Teşhis konulup erken devirde tedavi edilen çocuklar günlük hayata basitçe adapte olabilmektedir. Anne ve babaların dikkat etmesi gereken en değerli bahis, doğumdan sonra yapılan işitme taramasının sonuçlarını takip etmektir. Şayet “şüpheli” ya da “tekrar gerekli” üzere bir sonuç çıkarsa bu durum ihmal edilmemeli, ileri testler için vakit kaybetmeden referans merkezlerine başvurulmalıdır. İşitme kaybı erken teşhis edilirse, uygun işitme aygıtları, koklear implant ve eğitim takviyesiyle çocuk olağan bir gelişim süreci izleyebilmektedir.

Çocukta görülen birçok sorunun nedeni işitme kaybı olabilir

İşitme kaybı tanısı konmamış çocuklar; geç konuşma, lisan geriliği, dikkat eksikliği, öğrenme zahmeti ve toplumsal izolasyon üzere problemler yaşayabilmektedir. Bu durum yalnızca kişisel değil, birebir vakitte toplumsal tesirlere de yol açabilmektedir. Halbuki işitme kaybı için ne kadar erken teşhis konulursa ve tedavi başlarsa sonuçlar o kadar yüz güldürücü olabilmektedir.

Yetkilendirilmiş referans merkezlerine başvurmakta gecikmeyin

İşitme taramasında kuşkulu sonuç çıkan bebeklerin mutlaka yetkilendirilmiş referans merkezlerine yönlendirilmesi gerekmektedir Bu merkezlerde ileri teşhis ve tedavi süreci, uzman gruplarca yürütülmektedir. Teşhis geciktiğinde müdahale bahtı azalmış olur. Bu nedenle ailelerin, yönlendirildikleri merkezlere vaktinde başvurmaları büyük önem taşımaktadır. Memorial Bahçelievler Hastanesi, “Ulusal Yenidoğan İşitme Tarama Programı” kapsamında üçüncü basamak merkez olarak yetkilendirilmiştir. Bu cins merkezler, teşhis doğrulama ve ileri tetkiklerin yapılabildiği donanıma ve uzmanlığa sahip kurumlar olarak öne çıkmaktadır. İşitme kaybı kuşkusuyla merkezimize yönlendirilen bebekler uzman gruplarımızın bulunduğu ve ileri teknolojilerin kullanıldığı hastanemizde multidisipliner bir yaklaşımla kıymetlendirilmektedir.

Koklear İmplant yahut Beyin Sapı İmplantı ile tedavi mümkün

Yenidoğan işitme kayıplarında birinci 3 ayda teşhisin nihaileştirilmesi, birinci 6 ayda da rehabilitasyona başlanması hedeflenmektedir. Orta ve ileri derecede işitme kaybı tespit edilen bebeklere işitme aygıtı verilmekte ve özel eğitim merkezlerinde eğitim almaları sağlanmaktadır. İleri derecede işitme kaybı olan bebeklerin 9. yahut 10. ayda Kulak Tomografisi ve Kulak MR’ı çekilerek kulak yapıları ve işitme hududu değerlendirilmelidir. Kıymetlendirme ile Koklear İmplant için uygun olup olmadığına karar verilmektedir. Bebek 1 yaşına geldiğinde iç kulak yapıları ve işitme sonu uygunsa Koklear İmplant, uygun değilse Beyin Sapı İmplantı uygulanmaktadır. Böylece çocuklar; yaşları ilerledikçe akranları ile birlikte eğitime devam edebilmekte, işitmeyi yine öğrenmekte ve akranlarına yakın bir performans ile duyup konuşabilmektedir. (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)