Varis bilhassa bayanlarda en sık görülen bir rahatsızlıktır. Varis patlar mı? spor varisi artırır mı üzere yaklaşımlar ne kadar gerçek?
Varisler yalnızca estetik bir sorun mu? Bacak bacak üstüne atmak nitekim varise neden olur mu? Varisler vakitle patlar mı? Spor yapmak varisleri artırır mı? Halk ortasında yaygınlaşan bu cins efsaneler, hastaların yanlış bilgilerle hareket etmesine neden olabiliyor. Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Hastanesi’nden Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Ünal Aydın, varisler hakkında en sık sorulan soruları yanıtladı ve yanlışsız bilinen yanlışları açıkladı.
Varis yalnızca yaşlılarda mı görülür?
Yanlış! Varis her yaşta görülebilir. Genetik yatkınlık, uzun mühlet ayakta durmak yahut hareketsiz hayat şekli, gençlerde bile varis oluşumuna yol açabilir.
Bacak bacak üstüne atmak varise neden olur mu?
Hayır! Bu hareket, damarlar üzerinde kısa periyodik bir baskı oluştursa da tek başına varis sebebi değildir. Asıl risk faktörleri uzun müddet hareketsiz kalmak ve dolanımı bozan hayat alışkanlıklarıdır.
Varis yalnızca bayanlarda mı görülür?
Yanlış! Bayanlarda daha yaygın görülse de erkeklerde de varis oluşabilir. Erkeklerde de varis sıklığı epey fazladır lakin kozmetik hassasiyet daha düşük olduğu için lakin semptomlar ortaya çıktığında tedavi için müracaat yapmaktadırlar.
Varis yalnızca ayakta çalışanları mı tesirler?
Uzun mühlet ayakta durmak kadar uzun müddet oturmak da varis riskini artırır. Bundan ötürü gün içinde hareket etmek ve nizamlı idmanı yapmak değerli. Ayrıyeten masa başı çalışanların alabileceği pratik tedbirler hakkında şu püf noktalarını not edebilirisniz:
Uzun müddet oturmak, bacaklardaki kan akışını yavaşlatır ve varis riskini artırır.
Her 30-60 dakikada bir ayağa kalkarak kısa bir yürüyüş yapın.
Çalışma ortamınız müsaitse telefon görüşmelerini ayakta yapın.
Hareketsiz bacaklar kan dolanımını yavaşlatır, fakat küçük hareketler bile dolanımı hızlandırır. Bunun için alınabilecek kimi tedbirler şu formda sıralanabilir:
- Otururken topuklarınızı ve ayak parmaklarınızı üst aşağı oynatın.
- Bacaklarınızı sırayla uzatıp esnetin.
- Bileklerinizi çevirerek hareketlendirin.
- Bacak bacak üstüne atmayın!
- Ayaklarınızı düz formda yere koyun.
- Dik oturun ve belinizi destekleyin.
- Rahat kıyafetler ve hafif sıkı kompresyon çorapları tercih edin.
- Yetersiz su tüketimi kanın ağırlaşmasına neden olabilir ve sirkülasyonu yavaşlatabilir. Günde en az 2 litre su için.
- Kafein ve şekerli içecekleri azaltın.
Varisleri önleyen antrenmanlar var mı?
Egzersiz varisi büsbütün önlemez fakat masa başı çalışanlar ve fazla oturanların alabileceği pratik idman teklifleri var doğal ki. İşte onlardan kimileri:
- Ayak Parmak Uçlarında Yükselme (Topuk Kaldırma). Bu idman baldır kaslarını çalıştırarak kanın üst pompalanmasına yardımcı olur. Ayakta ya da otururken ayak parmaklarınızın üzerinde yükselin, sonra topuklarınızı yere indirin. 20 defa tekrarlayın.
- Ayak Bileği Dairesel Hareketleri yapın. Bu hareket bacak damarlarının çalışmasını sağlar. Otururken ayak bileğinizi saat istikametinde ve karşıt istikamette çevirin. Her iki istikamete 10 kere tekrar edin.
- Sandalyede Bacak Uzatma hareketi. Bu hareket bacak kaslarını harekete geçirerek deveranı artırır. Otururken bir bacağınızı uzatın ve birkaç saniye havada tutun, sonra öbür bacağı yapın. Her bacak için 10 tekrar yapın.
Sıcak su, sauna ve hamam varise neden olur mu?
Kısmen gerçek diyebiliriz.! Çok sıcak, damarları genişleterek varis belirtilerini kötüleştirebilir. Mevcut varisleri olan hastaların çok sıcak ortamlardan kaçınması önerilir.
Spor yapmak varisleri artırır mı?
Yanlış! Bilakis, nizamlı yürüyüş, yüzme ve bisiklet üzere sporlar damar sıhhatini korur. Fakat ağır yük kaldırmak üzere yüksek basınç oluşturan antrenmanlar dikkatli yapılmalıdır.
Kendi kendime varislerimi yok edebilir miyim?
Hayır! Varislerin büsbütün yok olması için tıbbi müdahale gerekebilir. Fakat nizamlı antrenman, bacakları yüksekte tutmak ve sağlıklı beslenme üzere tedbirler, varis oluşumunu azaltabilir ve ilerlemesini önleyebilir.
Varisler vakitle patlayabilir mi?
Tedavi edilmeyen varisler vakitle cilt üzerinde incelme yaparak kanama riski oluşturabilir. Bilhassa travma yahut sert bir darbe durumunda varisli damarlar kanayabilir ve acil müdahale gerektirebilir.
Bitkisel kremler ve yağlar varisleri büsbütün yok edebilir mi?
Hayır! Bitkisel eserler birtakım semptomları hafifletebilir lakin varisli damarları yok edemez. Bilimsel olarak kanıtlanmış tedaviler tercih edilmelidir.
Lazer tedavisi yahut ameliyat varisleri büsbütün yok eder mi?
Evet! Günümüzde gelişmiş tedavi prosedürleri ile varislerden büsbütün kurtulmak mümkün. Fakat yeni varis oluşumunu önlemek için sağlıklı ömür alışkanlıkları benimsemek kaidedir. (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)