Tüp Bebekte Eksozom Tedavisi
Eksozom tedavisi nedir? Tüp bebekte dayanak formül olan ‘eksozom tedavisi’ hakkında bilgi veren uzmanlar, bu usulün muvaffakiyet bahtını artırdığını söyledi.
Tüp bebek, dermatoloji ve kozmetik alanlarında umut vaat eden yeni bir sistem olan eksozom tedavisi, bu alanlardaki muvaffakiyet oranlarını artırma potansiyeli taşıyor. Tedavinin ismini, bedendeki hücrelerin birbiriyle irtibat kurarken salgıladığı küçük keseciklerden aldığını belirten Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Tüp Bebek Merkezi Yöneticisi Prof. Dr. Tayfun Kutlu, “Eksozomlar, hücre içindeki bildirileri taşıyan protein bazlı hususlar, büyüme faktörleri ve genetik malzemeler içerir. Bu kesecikler laboratuvar ortamında kandaki ya da dokulardan ayrıştırılır ve ayrıştırılan bu sıvı hedeflenen dokuya enjekte edilir. Ağırlaştırılan eksozomların tekrar bedene verilmesindeki emel, hücreler ortası irtibatı artırarak, hedeflenen dokunun yenilenmesini desteklemektir” dedi.
Eksozomların Temini
Eksozomların temini noktasında iki türlü uygulama olduğunu lisana getiren Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Tüp Bebek Merkezi Yöneticisi Prof. Dr. Tayfun Kutlu, “Bu küçük keseciklerin öbür bireylerden elde edilmesi sürecine allojenik denir. Bebeklerin göbek kordonunda bulunan kök hücrelerin salgıladığı veziküllerin ayrıştırılması bu prosedüre örnek verilebilir. Bir öteki teknik, kişinin kendisinden elde edilen otolig prosedürdür. Bu usulde bireyin kendi kanı makul süreçlere tabi tutularak ayrıştırılır ve muhtaçlık duyulan dokuya enjekte edilir. Tüp bebekte eksozom yolu, yumurtalık rezervi düşük ya da klasik tedavilerle kâfi yumurta elde edilemeyen şahıslarda uygulanır. Anestezi altında, ultrason eşliğinde ve yaklaşık 15–20 dakikada tamamlanır. Yumurta toplamanın bilakis, iğneyle eksozomlar yumurtalıklara verilir. Adet sebebiyle kanamalı günler dışında, her zaman yapılabilir” dedi.
Kök hücre ‘yapıcı’, ekzosom ‘yönlendirici’
Eksozom uygulamasının sıklıkla kök hücre tedavisi ile karıştırılabildiğinden bahseden Kutlu, “Kök hücre sürecinde kök hücreler ayrıştırılırken, ekosom tedavisinde kök hücrenin salgıladığı veziküller yani kesecikler ayrıştırılıyor. Kök hücreler değişim potansiyeline sahip oldukları için enjekte edilen dokuya dönüşüp oradaki canlı hücre sayısını artırıyor. Eksozomda ise kök hücreleri değil onların irtibat kurabilmek için ürettikleri maddecikleri kullanıyoruz. Özetle, kök hücreler yeni hücre üretir ve direkt tamir yapar, eksozomlar ise hücrelere onar iletisi gönderir, dolaylı tesir eder. Bu nedenle benzeri görünseler de farklı alanlarda daha tesirli olabilirler” dedi.
Eksozom ikincil tedavi sistemlerinden biri
Erken menopoz, düşük yumurtalık rezervi, prematür yumurta yetmezliği üzere durumlarda yahut standart tüp bebek tedavilerinde kâfi yanıtı alamadığımız bireylerde faydalandığımız eksozom tekniği herkese uygulanabilir. PRP, ekzosom ve hormon tedavilerinin bu bireylerde tercih edilmesi süreçten alınacak randımanın artırılmasını sağlar bu nedenle birinci değil ikincil tedavi prosedürleri olarak görmek gerekir. Örneğin tüp bebek tedavisi gören bir hastadan ortalama 15 yumurta toplanabiliyorsa burada bu ek tahlillere başvurmaya gerek yok” dedi.
Nadir riskler mevcut
Eksozomun özünde bir tehlike barındırmadığını lakin her tüp bebek tedavisinde uygulanan yumurta toplama süreciyle benzeri teorik riskler taşıdığını belirten Kutlu, “Eksozom tedavisinin teorik manada emsal tıbbi uygulamalarda görülebilecek mümkün risklere açık olduğunu söylemek gerekir. Uygulama, anestezi altında ve ultrason eşliğinde gerçekleştiriliyor. Bu nedenle PRP uygulaması ya da yumurta toplama sürecinde olduğu üzere; kanama, enfeksiyon ve nadiren de olsa organ yaralanması üzere riskler kelam konusu olabilir” dedi.
Tedavi deneysel fakat umut vadediyor
Eksozom uygulamasının hâlâ deneysel bir yol olduğunu belirtmekte yarar var diyen Kutlu, “Bu tedavi, tüp bebek sürecinde muvaffakiyet bahtını artırabilecek alternatif takviye uygulamaları ortasında değerlendirilmeli. Şu anda halihazırda yüklü olarak tüp bebek, dermatoloji ve kozmetik alanlarında kullanılmasına karşın, önümüzdeki yıllarda eksozomun ortopedi üzere farklı branşlarda da kıymetli tahliller sunacağını öngörüyorum. Tedaviye dair bilimsel çalışmalar arttıkça, potansiyel kullanım alanlarının genişlemesi kaçınılmaz” diye konuştu. (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
