Hatay’da misyon yapan aile doktorları, sıhhat hizmetlerine yakışmayan konteynır ASM’lerde hizmet veriyor!
Türk Tabipler Birliği bu bahiste bir açıklama yayınladı, “Hatay’da, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli zelzelelerde büyük yıkımın yanı sıra, birinci basamak sıhhat hizmeti sunan 56 aile sıhhat merkezi (ASM) yıkılmıştı. Şubat zelzelelerinin üzerinden 31 ay geçmesine ve kamu otoritesi sarsıntı bölgesinde -özellikle de Hatay’da- ağır inşaat faaliyeti yürütmesine rağmen, birinci basamak sıhhat hizmetleri ne yazık ki hala konteynırlarda sürdürülmektedir. Yıkılan ASM’lerin yerine yenileri yapılmadığı üzere, yıkılmayan yaklaşık 30 ASM bu yılın başında yıkılacak denilerek boşaltılmış, aile tabipleri konteynır ASM’lere yönlendirilmiştir. Bu müddet zarfında yıkılmış kentte yaşamak için her türlü zorlukla gayret eden aile doktorları ve ASM çalışanları birebir vakitte fevkalâde bir uğraşla kamu sıhhat hizmeti vermeye çalışmaktadır. Depremzedeler de iki buçuk yıldır kışın yağmur ve soğukta, yazın sıcak ve toz içinde konteynır ASM’lerin önünde bekleyerek sıhhat hizmeti almaya çalışmaktadır”
AİLE TABİPLERİNİN ÖDENEKLERİ KESİLECEK
“Hem halkın nitelikli ve ulaşılabilir sağlıklı hizmet alabilmesi hem de sıhhat işçilerinin rahat çalışma şartlarında hizmet verebileceği sıhhat merkezlerinin kurulması kamunun vazifesidir. Bu kamusal hizmet için kayda kıymet bir faaliyet yürütmeyen Sıhhat Bakanlığı’na bağlı Hatay Vilayet Sıhhat Müdürlüğü’nün 25 Ağustos 2025 tarihli, konteynırda hizmet veren ASM’lerin en geç 29 Ağustos 2025 tarihine kadar küme kontrollerinin yapılması yazısı ile kontroller yapılmış ve kümeden düşürme süreçleri başlamıştır. Sarsıntıdan evvel önemli maliyetler harcayarak gruplama şartlarını sağlayan ASM’lerde vazife yapan aile tabiplerine, sarsıntıdan sonra yıkılan ASM’lerinin yerine konteynırlarda hizmet üretmeleri Sağlık Bakanlığı tarafından istenmiştir. Gruptan düşürme nedeniyle ASM’lere ek ödenekler kesilecek, ASM’lerde hizmet üreten 200’e yakın ASM çalışanı ve paklık hizmeti işçisi işsiz kalacaktır”
TTB Afetlerde Sıhhat Hizmetleri İdaresi Akademisi’nin Ocak 2024’te yayımladığı “Deprem Bölgesinde Beş Yaş Altı Çocukların Beslenme Durumu Hatay Örneği” bilimsel çalışma raporunun sonucunda ortaya konulan; konteynır kamplarında yaşayan ailelerin dörtte üçünden fazlasının (%76,3) garantili bir işinin olmadığı, yarısından fazlasının da (%56,7) nizamlı bir gelirinin olmadığı bu şartlarda Hatay Vilayet Sıhhat Müdürlüğü’nün yeni uygulaması ile yaklaşık 200 kişinin işsiz kalması kabul edilemez.
Halen birçok ASM’de aile tabipleri hemşiresiz sıhhat hizmeti verirken, ASM’lerde küme düşürmeden dolayı olarak çalışanların işten çıkarılması eklenmesiyle doktorların sıhhat hizmetimi alanda aksayacaktır.
Aile doktorları ağır iş yükü altında çalışarak ve angarya işlerle (hastayı ikinci basamak sıhhat ünitesine yönlendirme, randevu alma gibi) uğraşarak nitelikli sıhhat hizmeti üretmekte zorlanırken; yeni uygulama ile ASM’yi açmak, paklığını yapmak ve her türlü sıhhat hizmetini yardım almadan vermek zorunda kalacaktır.
Aile tabipleri, bu olumsuz çalışma şartlarında nitelikli sıhhat hizmeti veremeyeceği üzere, ötürü daha da tükenecektir. Mevcut şartlarda fedakarca hizmet veren doktorlar bu son uygulama ile artan iş yoğunluğu, angarya ve nitelikli sıhhat hizmeti üretememenin yaratığı duygusal baskı nedeniyle istifa etmek zorunda kalacaktır. Datalı şartlarda bile Hatay halkının nitelikli sıhhat hizmeti almasının önündeki maniler çözülmediği üzere, yeni uygulama ile yaklaşık olarak 800 bin kişi birinci basamak sıhhat hizmetlerinden mahrum kalacaktır.
Türk Tabipleri Birliği olarak Sıhhat Bakanlığı’na davetimizdir:
Hatay halkının sıhhat hakkı ile doktorların ekonomik ve özlük hakları önündeki bu yanlış uygulamadan çabuk bir formda vazgeçilmeli, zelzele bölgesine yönelik müspet ayrımcı uygulamalar hayata geçirilmelidir.
Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi