Çöl Tozları İstanbul’da Dışarıda Egzersiz Yapmayın
Çöl tozlarına dikkat! İstanbul, Kuzey Afrika’dan gelen çöl tozlarının tesiri altında. Açık havada antrenman yapmak, dışarıda çok fazla vakit geçirmek çöl tozlarına maruziyeti arttırıyor.
Türk Toraks Derneği Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Uzman Dr. Fatih Tekin ise iklim krizi ile çöl tozlarının sıklığı ve şiddetinin yükseldiğini söz etti.
İklim Krizi Çöl Tozunu Artırıyor
Dr. Tekin, “Her yıl periyodik olarak ortaya çıkan çöl tozu fırtınaları, iklim değişikliğinin tesirleriyle birlikte daha sık ve şiddetli hale gelerek hem hava kalitesini hem de ekosistemleri önemli biçimde etkilemektedir” diyerek şunları söyledi: Çöl tozu fırtınaları, doğal olmayan kirletici kaynaklar ortasında yer alarak atmosferdeki partikül unsur (PM) konsantrasyonlarının yükselmesine neden olmaktadır. Toz partikülleri haftalarca havada asılı kalabilir ve kaynak bölgelerinden binlerce kilometre uzaklara taşınarak okyanusları ve kıtaları geçer, global ölçekte toz konsantrasyonlarını artırır. Maalesef son günlerde İstanbul, Kuzey Afrika’dan gelen çöl tozlarının tesiri altında kalmıştır. Havada taşınan toz partikülleri büyüklüklerine nazaran isimlendirilir. Bunların, 10 mikron (μm) küçük olanlarına PM 10, 2.5 mikron (μm) küçük olanlarına PM 2.5, 100 nanometreden küçük, ultra ince partiküllere ise PM 0.1 denilmektedir. Bu partiküller teneffüs yollarına girerek sıhhati olumsuz etkileyebilir. Sıhhat üzerindeki olumsuz tesirler bilhassa PM 2.5 ile bağlantılıdır. Bilhassa PM 0.1, bronş epitel hücreleri tarafından emilerek inflamatuar karşılıkları ve oksidatif stresi tetikler, akciğer ve kardiyovasküler hastalık riskini artırır. Toz partiküllerine akut ve/veya kronik maruz kalmanın akciğer ve kardiyovasküler hastalıklarla, ayrıyeten artan hastalık ve mevt oranlarıyla alakalı olduğuna dair deliller giderek artmaktadır. Tıpkı vakitte, son periyotlarda partikül hususun değerli bir mikroorganizma kaynağı olduğu kabul edilmiştir. Hava mikrobiyomunundoğrudan insan ve ekosistem sıhhatini etkileyebileceğini belirtti.
Türk Toraks Derneği Çevre Problemleri ve Akciğer Sıhhati Çalışma Grubu yürütme kurulu üyesi Dr. Öğr. Üyesi Çağla Khurshud ise çöl tozlarına karşı alınabilecek ferdi tedbirleri aktardı:
Havada çöl tozu olduğunda;
•Kapalı ortamda kalmak,
•Dışarı çıkılacaksa ağız ve burnu maske yahut ıslak bezle kapatmak,
•Açık havada ağır idman yapmamak,
•Araba kullanırken havalandırmayı çalıştırmamak faydalıdır.
•Astım, KOAH yahut başka teneffüs yolu hastalıkları olan bireyler, ilaçlarını sistemli kullanmaya devam etmeli ve nefes darlığı, öksürük yahut göğüs sıkışması üzere belirtiler artarsa bir sıhhat kuruluşuna başvurmaları önerilir
•Hamileler, çocuklar ve yaşlılar mümkünse bilhassa dışarı çıkmaktan kaçınmalı ve çöl tozu olaylarının ağır olduğu günlerde ek tedbirler almalıdır. (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)