Depresyon Kalp Krizi Riskini Artırır! Ne Yapmalı?
Depresyon ve kronik gerilimin, kalp-damar hastalıklarının riskini artırırken, kalp meselelerinin da ruhsal sıhhati olumsuz etkileyebileceğini tabir eden Uzman Klinik Psikolog Emine Akın Aytop, “Ruhsal yeterlilik hâli hem kalp-damar hastalıklarından korunmada hem de tedavi sürecine ahenk sağlamada olumlu katkılar sağlar.” dedi. Psikoterapi ve gerilim idaresi tekniklerinin, kalp ritmi, tansiyon ve damar sıhhati üzerinde olumlu tesirler yarattığını kaydeden Aytop, kalp ve zihin sıhhatinin, bir bütün olarak ele alınması gerektiğini söyledi.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Emine Akın Aytop, 29 Eylül Dünya Kalp Günü kapsamında ruhsal sıhhatin kalp-damar sıhhati üzerindeki tesirleri hakkında bilgi verdi.
RUH SIHHATİ İLE KALP SIHHATİ ORTASINDA ÇİFT TARAFLI BİR BAĞLANTI VAR
Dünya Sıhhat Örgütü raporlarına nazaran, kalp ve damar hastalıklarının, dünya genelinde en yaygın mevt ve engellilik nedenleri ortasında yer aldığını hatırlatan Uzman Klinik Psikolog Emine Akın Aytop, “Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2024 bilgilerine nazaran ise, ülkemizde gerçekleşen vefatlar ortasında yüzde 36 oranı ile kalp ve damar hastalıkları birinci sırada yer alıyor.” dedi. Kalp-damar hastalıklarına yol açan pek çok farklı etken bulunduğunu ve bu etkenlerin şahıstan şahsa değişebildiğini aktaran Aytop, “Fiziksel risk faktörlerine ek olarak, ruh sıhhati ile kalp sıhhati ortasındaki münasebetin de değerli olduğu bilimsel çalışmalarla destekleniyor. Depresyon, anksiyete ve kronik gerilim üzere ruhsal meseleler, kalp-damar hastalıklarının ortaya çıkma riskini artırabilir ve mevcut hastalıkların seyrini olumsuz etkileyebilir. Ayrıyeten toplumsal izolasyon, yetersiz toplumsal dayanak ve yalnızlık üzere etkenler de hem kalp sıhhatini hem de tedavi muvaffakiyetini olumsuz etkileyebilir. Öte yandan, kalp-damar hastalıkları fizikî sonluluklar, toplumsal ve iş hayatında değişiklikler, maddi ıstıraplar ve belirsizlikler üzere etkenler aracılığıyla depresyon ve anksiyete gelişimine taban hazırlayabilir.” formunda konuştu.
DEPRESYON, KALP DAMAR RİSKİNİ HEM DOĞRUDA HEM DE HAYAT BİÇİMİ ÜZERİNDEN ARTIRIYOR
Ruhsal yeterlilik hâlinin hem kalp-damar hastalıklarından korunmada hem de tedavi sürecine ahenk sağlamada olumlu katkılar sağladığının bilindiğini söz eden Uzman Klinik Psikolog Emine Akın Aytop, “Kalp sıhhatinin yerinde olması da ruhsal yeterliliği takviyeler. Bu nedenle, kalp sıhhatini değerlendirirken bireyin ruhsal durumunu da dikkate almak, hastalığın önlenmesi ve tedavisinde daha tesirli bir yaklaşım sağlar.” dedi. Depresyon yaşayan bireylerde kalp-damar hastalıklarının daha sık görülmesinin nedenlerine değinen Aytop, şunları söyledi: “Depresyon, his, niyet ve davranışları olumsuz etkileyen önemli bir ruh sıhhati meselesidir. Kronik, düşük dereceli iltihaplanmaya yol açarak damar iç yüzeyinde hasara ve damar daralmasına neden olabilir. Depresyon sırasında artan kortizol, adrenalin ve noradrenalin üzere kimyasallar kan basıncını yükseltebilir, kalp ritim bozukluklarına ve bağışıklık sistemi fonksiyonlarının bozulmasına yol açabilir. Ayrıyeten trombosit aktivitesini artırarak kalp krizi yahut inme riskini yükseltebilir. Davranışsal olarak depresyon, sıhhatsiz hayat biçimi alışkanlıklarının gelişmesine taban hazırlar; sigara ve alkol kullanımı, sıhhatsiz beslenme, fizikî aktivite eksikliği ve ilaç tedavisine uyumsuzluk daha sık görülür. Öte yandan, kalp-damar hastalıkları tanısı alan bireylerde yaşanan değişiklikler depresyon ve anksiyete gelişimi için risk oluşturur”
SAĞLIKLI BİR RUH HALİ, SAĞLIKLI BİR KALP DEMEK
Ruhsal açıdan sağlıklı bireylerin, hislerle daha istikrarlı başa çıkabildiklerini kaydeden Uzman Klinik Psikolog Emine Akın Aytop, “Bu bireylerin ruhsal dayanıklılıkları güçlüdür, sıkıntılarla başa çıkma kapasitesine sahiptir ve gerektiğinde dayanak aramaktan çekinmezler” diye konuştu. Sağlıklı bireylerin vücutlarına itina gösterdiğini, sağlıklı beslendiğini, tertipli uyuduğunu ve fizikî aktiviteyi ömürlerine dahil ettiğini lisana getiren Aytop, “Stres yansıları uyumludur ve tedavi süreçlerine ahenk sağlarlar. Bu bilişsel, duygusal ve davranışsal artılar; kalp ritmi, tansiyon, damar esnekliği ve inflamatuar süreçler üzerinde kollayıcı tesir yaratır” dedi.
PSİKOTERAPİ VE GERİLİM İDARESİ KALP SIHHATİNİ KORUR
Psikoterapi ve gerilim idaresi tekniklerinin kalp sıhhatine tesirlerine değinen Uzman Klinik Psikolog Emine Akın Aytop, şu bilgileri paylaştı: “Psikoterapi, bireyin bilişsel, duygusal ve davranışsal süreçlerini fark etmesine ve daha fonksiyonel biçimde yapılandırmasına yardımcı olur. Ruhsal dayanıklılık, özyeterlilik, özgüven, özdeğer ve içsel motivasyon güçlenir. Bu süreç, kalp-damar sıhhatini destekleyen fizyolojik sistemleri istikrarlar, inflamasyonu azaltır, damar yapısını korur ve kan akışını düzenler. Psikoterapi ayrıyeten sağlıklı hayat alışkanlıklarını benimsemeye ve ziyanlı alışkanlıklardan uzak durmaya yardımcı olur. Nefes çalışmaları, gevşeme idmanları, meditasyon ve farkındalık temelli uygulamalar yani gerilim idaresi teknikleri otonom hudut sistemi üzerinde dengeleyici tesir oluşturur, kalp atım suratını ve kan basıncını düzenler. Uzun vadede gerilimin kalp-damar sıhhati üzerindeki olumsuz tesirlerini azaltır.”
KALP VE ZİHİN SIHHATİ BİR BÜTÜN
Psikolojik meselelerin kalp-damar sıhhatini olumsuz etkileyebileceğine vurgu yapan Uzman Klinik Psikolog Emine Akın Aytop, “Bu nedenle, sıkıntıları göz gerisi etmemek, sağlıklı başa çıkma yolları geliştirmek ve gerektiğinde ruh sıhhati uzmanlarından dayanak almak kıymetlidir.” dedi. Tedavi sürecinde ilaç kullanımı ve denetimlerin aksatılmaması ve kalp işlevlerinin nizamlı olarak izlenmesi gerektiğinin altını çizen Aytop, kelamlarını şöyle tamamladı: “Sağlıklı beslenme, tertipli uyku, fizikî aktivite, ziyanlı alışkanlıklardan uzak durma ve toplumsal dayanak güçlü tutulmalıdır. Kalp ve zihin sıhhatini birlikte müdafaanın en değerli adımı, bunların ayrılmaz bir bütün olduğunu kabul etmek ve fizikî ile ruhsal sıhhate bütüncül bir yaklaşımla ihtimam göstermektir. Bu, sağlıklı ömür üslubu, istikrarlı ömür ve gerektiğinde profesyonel takviye almayı kapsar” (BSHA – Bilim ve SAğlık Haber Ajansı)
