Rüyalar Psikolojiniz Hakkında Ne Söylüyor?
Rüyalar psikolojiniz hakkında ipuçları verebilir! Uykunun en karmaşık ve dikkat cazip modüllerinden birinin düşler olduğunu belirten uzmanlar, düşlerin bilhassa REM uykusunda ağırlaştığını söylüyor.
REM uykusunda beynin duygusal öğrenme, hafıza bütünleştirme ve gerilimle başa çıkma fonksiyonları etkin olduğunu söz eden Uzman Klinik Psikolog İpek Erol, “Rüyalar birebir vakitte bilinçdışında gizli kalan his, fikir ve isteklerin sembolik bir lisanı olarak ortaya çıkıyor.” dedi. Kabuslar, düşmek, uçmak, bir yerlere geç kalmak ya da vefatla ilgili düşlerin aslında kozmik temaları barındırdığını açıklayan Erol, tekrarlayan rüyalarınsa çoklukla zihnin çözülememiş bahisleri tekrar gündeme getirmesiyle oluştuğuna işaret etti. Düşleri sık hatırlamanın tek başına bir ruhsal sorun göstergesi olmadığını vurgulayan Erol, hayaller üzerinden kişinin iç dünyasında dair çıkarımlar yapmak mümkün olsa da tek başına bir düş üzerinden bireye dair bütüncül bir yorum yapmanın uygun olmadığını lisana getirdi.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog İpek Erol, rüyaların ruhsal ve nörobilimsel açıdan manası, fonksiyonu ve bireyin iç dünyasını yansıtma biçimleri hakkında açıklam yaptı.
RÜYALAR ŞUUR DIŞINDAKİ BASTIRILMIŞ HİS VE DİLEKLERİ SEMBOLİK OLARAK YANSITIR
Rüyaların, uykunun en dikkat çeken ve en karmaşık modüllerinden biri olduğunu tabir eden Uzman Klinik Psikolog İpek Erol, “Günümüzde nörobilimsel çalışmalar, düşlerin bilhassa REM uykusunda ağırlaştığını ve bu evrede beynin duygusal öğrenme, gerilimle başa çıkma ve hafıza bütünleştirme fonksiyonlarının faal olduğunu gösteriyor” diye konuştu. Düşlerin birebir vakitte bilinçdışında gizli kalan his, niyet ve isteklerin sembolik bir lisanı olarak ortaya çıktığını aktaran Erol, psikanalitik yaklaşıma nazaran ise düşlerin, kişinin bastırdığı ya da farkında olmadığı dürtülere ve hislere ışık tuttuğunu açıkladı.
BAZI HAYALLER KOZMİK OLUR
“Her birey içinde bulunduğu duruma mahsus hayaller görse de; kabuslar, düşmek, uçmak, bir yerlere geç kalmak ya da vefatla ilgili hayaller aslında kozmik temaları barındırır.” diyen Uzman Klinik Psikolog İpek Erol, “Düşme düşleri denetim kaybı ve güvensizlik hissini, uçma düşleri özgürleşme isteğini, geç kalma düşleri ağır sorumluluk ve tasayı, vefatla ilgili hayaller ise bazen bir periyodun kapanıp yeni bir sürecin başlamasını sembolize edebilir.” dedi. Erol, bu cins düşlerin, şahıstan bireye değişse de çoğunlukla iç dünyamızda sağlıklı bir biçimde işlenmesi gereken hisler olduğunu düşündürdüğünü lisana getirdi.
RÜYALAR TEKRARLIYORSA NE OLUR
Çok sık görülen düşlerin bir manası olup olmadığını kıymetlendiren Uzman Klinik Psikolog İpek Erol şunları söyledi: “Tekrarlayan düşler çoklukla zihnin çözülememiş bahisleri tekrar gündeme getirmesiyle oluşur. Yani bilinçdışı; çözülmemiş bir duyguyu, bastırılmış bir çatışmayı ya da geçmişten kalan bir tecrübesi tekrar tekrar gündeme getirir. Bu düşler bir bakıma kişinin hayatında bakması gereken bir alan olduğunu gösterebilir. Örneğin çocuklukta yaşanmış bir kayıp ya da travmatik bir olay, yıllar sonra farklı sembollerle yine hayalde belirebilir. Bazen de yetişkinlikte ağır gerilim, münasebet sorunları yahut geleceğe dair dertler, zihnin tıpkı hayal temasını daima canlandırmasına neden olur. Bu döngü, hususun işlenmediğini ya da duygusal açıdan bütünleştirilemediğini gösterir. Psikoterapi sürecinde tekrarlayan hayallerin kıymeti büyüktür. Danışanın bu hayalleri ayrıntılı biçimde paylaşması, terapiste içsel çatışmalar hakkında kıymetli ipuçları verir. Birçok vakit, bu düşlerin anlaşılmasıyla birlikte tekrarlama döngüsü de zayıflar.”
TEK BİR HAYALDEN BÜTÜNCÜL YORUM YAPMAK GERÇEK DEĞİL
Çocuklukta ve yetişkinlikte görülen hayaller ortasında besbelli farklar bulunduğuna dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog İpek Erol, “Çocukluk düşleri daha çok güvenlik, endişe ve anne-baba figürleri etrafında şekillenirken; yetişkinlikteki hayaller iş, sorumluluk, bağlar ve kimlik çatışmalarıyla temaslıdır. Yani düşler da gelişimsel süreçlerimizle birlikte evrilir” diye konuştu. Hayal görmenin, insan beyninin uyku fizyolojisinin doğal bir modülü olduğunu lisana getiren Erol, kelamlarını şöyle tamamladı: “Dolayısıyla hiç düş görmeme sözü teknik olarak gerçek değildir; zira REM uykusu sırasında herkes hayal görür. Fakat hayallerin hatırlanıp hatırlanmaması, ferdî farklılıklara ve çeşitli psikolojik-fizyolojik etkenlere bağlıdır. Düş hatırlama sıklığını etkileyen faktörlerden biri uyku yapısıdır. REM evresinden çabucak sonra uyanan bireyler düşlerini daha kolay hatırlarken, derin uyku evrelerinde uyananlar düşlerini çoklukla hatırlamazlar. Ayrıyeten gerilim seviyesi, duygusal yoğunluk ve travmatik yaşantılar da hayal hatırlama sıklığını artırabilir. Unutulmamalıdır ki sık hayal görmek ya da hayalleri sık hatırlamak, tek başına bir ruhsal sorun göstergesi değildir. Hayaller üzerinden kişinin iç dünyasında dair çıkarımlar yapmak mümkün olsa da tek başına bir düş üzerinden bireye dair bütüncül bir yorum uygun olmaz. Düşlerin içeriği, tekrarı ve şahısta uyandırdığı hisler dikkate alındığında, danışanın iç dünyasını anlamak için güçlü bir yol sunar” (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
